Programma in vogelvlucht
Inleiding
Als gemeente vinden we het verkleinen van de afstand tussen inwoners en gemeente essentieel. Daarom zijn we in 2018 enerzijds bezig geweest met het nog meer betrekken van inwoners, maatschappelijke partners en ondernemers bij plannen en activiteiten van de gemeente. Anderzijds hebben we ingezet op toegankelijkheid. Dit past in de ontwikkelambitie die voor de gemeentelijke organisatie is geformuleerd: we verbinden, we zijn professioneel en we zijn vernieuwend.
Behaalde maatschappelijke doelen
Gerealiseerde maatschappelijke effecten (subdoelen)
De gemeente wil meer met inwoners in contact staan en meer inwoners bereiken. Het is namelijk belangrijk dat de gemeente betrokken is bij wat inwoners doen en bewoners betrokken zijn bij wat de gemeente doet.
Het percentage inwoners dat vindt dat wij hen voldoende betrekken bij onze plannen stijgt gestaag;
in 2018 van 41 naar 44%. Na een aanvankelijke daling in 2017 (naar 43%) vindt 47% van de inwoners dat burgers en organisaties voldoende ruimte krijgen om ideeën in initiatieven te realiseren.
Er was grote belangstelling voor het stadsgesprek over de stedenbouwkundige verkenning in College De Heemlanden, het verkiezingsdebat in sociaal-cultureel centrum Schoneveld en de expertmeetings tijdens de coalitieonderhandelingen, eveneens in De Heemlanden. Ook bij andere participatietrajecten hebben inwoners zich actief opgesteld. Dit alles draagt bij aan de dialoog met en tussen inwoners, maatschappelijke partners en ondernemers.
We hebben in 2018 in de communicatie bij diverse onderwerpen samen opgetrokken met andere (maatschappelijke) partijen. De communicatie van de gemeente via social media wordt gewaardeerd. Het aantal reacties is toegenomen en de aard van de reacties werd positiever. We krijgen veel likes op berichten die we op Facebook posten, en bij negatieve reacties reageren inwoners ook op elkaar. Op antwoorden die wij (het Klantcontactcentrum) via WhatsApp geven, krijgen we bedankjes voor de snelheid en inhoud van de reacties. Communicatie is dus meer van ons allemaal geworden.
Wat betreft de gemeentelijke dienstverlening zijn de maatschappelijke doelstellingen gerealiseerd. De waardering van inwoners voor de algehele dienstverlening respectievelijk de digitale dienstverlening is licht gestegen naar 7,2 respectievelijk 7,4. E-formulieren voorzien duidelijk in een behoefte. In 2018 is het aantal gebruikte e-formulieren toegenomen van ruim 9.000 naar 12.000.
De waardering voor het hostmanship van de gemeente - hoe welkom voelt de inwoner zich en in hoeverre zijn we in staat ons in de inwoner te verplaatsen - is ten opzichte van 2017 gelijk gebleven: 6,8. De aanwezigheid van een gastvrouw in de publiekshal werd zeer op prijs gesteld.
Niet gerealiseerde maatschappelijke effecten (subdoelen)
In Houten bieden bijvoorbeeld Van Houten&co en de bibliotheek mogelijkheden om mensen die niet digitaal vaardig of laaggeletterd zijn te ondersteunen. We hebben alle mogelijkheden geïnventariseerd, zodat we weten wat ons als gemeente te doen staat. Wat dat betreft is er in 2018 nog te weinig actie genomen, omdat we in afwachting waren van de veranderingen ten gevolge van de organisatie-ontwikkeling en de daarmee gepaard gaande personele capaciteit. In 2019 willen we ervoor zorgen dat ook deze doelgroep nog beter toegang tot de gemeente krijgt.
Prestaties
In de begroting zijn diverse prestatie-indicatoren opgenomen. Onderstaand wordt schematisch weergegeven welk percentage van de geplande kwalitatieve prestatie-indicatoren is gerealiseerd.
Zoals uit bovenstaande grafiek blijkt is 90% gerealiseerd. De belangrijkste resultaten worden hieronder nader toegelicht.
Gerealiseerde prestaties
Een deel van het jaar 2018 stond in het teken van de gemeenteraadsverkiezingen. In aanloop daarnaartoe is een opkomstbevorderende campagne gehouden, een nieuwe stemwijzer uitgebracht, een jongerendebat gehouden, en heeft een slotdebat plaatsgevonden. Tijdens de coalitieonderhandelingen zijn expertmeetings gehouden om de samenleving nadrukkelijk te betrekken bij de totstandkoming van het coalitieakkoord. Het gezamenlijk optrekken willen we tot uiting laten komen via een samenlevingsagenda. De afgelopen periode is gesproken over de invulling daarvan. In het eerste kwartaal van 2019 gaan we ons beeld bij de samenlevingsagenda breder delen, onder andere met de raad.
Leidraad voor het betrekken van de samenleving is de in 2017 vastgestelde Visie communicatie en participatie 2017- 2021. In het kader van Bouwen aan vertrouwen uit de visie zijn inwoners in 2018 nog meer betrokken bij belangrijke programma’s en projecten. Er hebben grotere en kleinere participatiebijeenkomsten met inwoners plaatsgevonden. Grote bijeenkomsten waren het stadsgesprek over de stedenbouwkundige verkenning op 8 februari en de twee expertmeetings tijdens de coalitieonderhandelingen. Andere participatietrajecten hadden betrekking op projecten als Wegwijzer/Den Oord, gemengd wonen De Molen en parkeren op maat in De Bouw.
We hebben de sociale media nadrukkelijk gebruikt om op een open, adequate en vriendelijke manier te reageren op vragen en opmerkingen van inwoners. Ook zijn de sociale media ingezet om verhalen te vertellen over wat er in de samenleving speelt en waarvoor de gemeente zich (samen met inwoners en partners) inzet.
De griffie en de raad zijn in 2018 actief bezig geweest om inwoners bij de raad te betrekken. Er zijn diverse activiteiten georganiseerd, zoals Gast van de raad en Politiek in de klas. Sinds het najaar worden de RTG’s (rondetafelgesprekken) bij wijze van experiment creatiever ingevuld. In het kader van de pilot hoeven bijvoorbeeld niet meer alle onderwerpen standaard voor de RTG te worden geagendeerd, krijgen de voorzitters een actievere rol, kunnen commissieleden elkaar bevragen, kan er op een andere locatie vergaderd worden en is de stoelopstelling gewijzigd. De bedoeling is om zodoende meer tot dialoog met elkaar en de samenleving te komen.
De raad wordt graag in een vroeg stadium bij grote projecten betrokken. In 2018 heeft de raad door middel van startnotities, die ook zien op de participatie van inwoners, kaders gesteld voor alle gemeentelijke ruimtelijke projecten.
Burgerkracht vinden we belangrijk. Daarom ondersteunen we initiatieven vanuit de samenleving. Ook in 2018 stonden we open voor maatschappelijke en burgerinitiatieven. We ondersteunden deze onder meer met subsidies en met ruimte op ons portal www.houten.nl. In de communicatie trokken we bij diverse projecten samen op met maatschappelijke partners en ondernemers.
Een voorwaarde voor participatie van inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers is dat de gemeente toegankelijk is. En we willen een persoonlijke overheid zijn. Dit doen we onder meer door, bijvoorbeeld in participatietrajecten, het contact met de samenleving te zoeken en open te staan voor burgerinitiatieven. We stimuleren medewerkers eenvoudige taal te gebruiken en zich persoonlijk van situaties op de hoogte te stellen.
Ook met wijkwethouders willen we de gemeente als persoonlijke overheid laten zien. Alle wethouders gaan fungeren als bestuurlijk aanspreekpunt voor de bewoners van de verschillende gebieden binnen de gemeente Houten, naast de wijkcoördinator als ambtelijk aanspreekpunt.
De kwaliteit van de gemeentelijke website wordt doorlopend in de gaten gehouden en waar nodig aangepast. Over meer dan 80% van de veelgevraagde producten is informatie in begrijpelijke taal (B1-niveau) beschikbaar op de website . Dit B1-niveau is ook doorgevoerd in standaardbrieven die de gemeente in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning verstuurt. Ook brieven van de afdeling Ruimtelijke ontwikkeling zijn aangepast.
Een snelle en efficiënte dienstverlening is gebaat bij digitale producten. Het gebruik van e-formulieren is in 2018 aanzienlijk toegenomen. Geïnventariseerd is welke producten in aanmerking komen voor verdergaande digitalisering. Met de uitkomsten van dit onderzoek gaan we in 2019 aan de slag.
Maar als persoonlijke overheid willen we ook de digitaal minder vaardige en laaggeletterde mensen excellente dienstverlening bieden. Er is in kaart gebracht welke mogelijkheden er momenteel in Houten zijn om deze mensen te ondersteunen. In 2019 wordt op basis hiervan bepaald welke aanvullende voorzieningen nodig zijn.
Bij excellente dienstverlening hoort bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Om aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) te kunnen voldoen is er privacybeleid opgesteld. Ook is er een functionaris gegevensbescherming ingehuurd, samen met de andere Lekstroomgemeenten.
Ten slotte zijn in 2018 de medewerkers beter toegerust om het werken van buiten naar binnen te vergemakkelijken. Er is geïnvesteerd in kennisverwerving en training van medewerkers. En er is een modern sociaal intranet geïntroduceerd, waarmee het integraal werken wordt gefaciliteerd. Ook het opdrachtgestuurd en informatiegestuurd werken, waar in 2018 een goede start mee is gemaakt, alsmede verbindend communiceren dragen bij aan integraliteit. Eind 2018 is er een nieuw bestuurlijk digitaal informatiesysteem opgeleverd (iBabs).
Niet gerealiseerde prestaties
Het ministerie van BZK heeft vastgesteld om welke producten en diensten burgers en ondernemers het meest vragen. Dat zijn er 29 voor burgers en 22 voor ondernemers. Per product of dienst zijn scores voor digitale volwassenheid bepaald. Zo scoort de gemeente voor een bepaald product bijvoorbeeld 100% als dit volledig gedigitaliseerd is en toegankelijk is met DigiD. Omdat we voor sommige producten of diensten bewust kiezen om deze zonder DigiD toegankelijk te maken, is een score van 100% niet haalbaar. De behaalde 97% met betrekking tot producten voor burgers is dan ook optimaal. Voor ondernemers scoren we te laag, namelijk 76%. We gaan aan de slag om dit percentage te verhogen.
Hoe hebben de gerealiseerde prestaties bijgedragen aan de beoogde maatschappelijke effecten?
Er is geïnvesteerd in de wederzijdse betrokkenheid van inwoners en gemeente en een verbetering van de participatie(mogelijkheden). Dit heeft bijgedragen aan de realisatie van de geraamde maatschappelijke effecten. Het percentage inwoners dat vindt dat de gemeente hen voldoende betrekt bij haar plannen, activiteiten en voorzieningen is 44%. Dat is 7% hoger dan het gemiddelde van de Nederlandse gemeenten. Ook het percentage inwoners dat vindt dat burgers en organisaties voldoende ruimte krijgen om ideeën en initiatieven te realiseren ligt met 47% hoger dan gemiddeld (37%).
Ook op het gebied van dienstverlening zijn de geraamde maatschappelijke effecten, die zien op de waardering van de dienstverlening, het gebruik van e-formulieren en hostmanship, gehaald. De investering in verdere digitalisering van de dienstverlening en in een goede kwaliteit van en toegankelijkheid tot gemeentelijke informatie, diensten en producten hebben hier (mede) toe geleid.